Een degelijk en solide financieel beleid blijft een belangrijke ambitie voor ons college. De ingezette koers van een structureel meerjarig sluitende begroting (begrotingsevenwicht) blijft gehandhaafd. Uitgangspunt van de ingezette koers is dat alle jaren structureel sluitend zijn. Leudal legt hiermee de lat hoger dan het provinciaal toezicht voorschrijft.
Tekorten Jeugdzorg
We verwachten echter langdurige tekorten voor Jeugdzorg, vooral ontstaan door de rijksbezuinigingen en het daaruit voortvloeiende ‘objectief’ verdeelmodel. In 2018 is een stelselwijziging doorgevoerd waarbij we met vastgestelde profielen werken en bijbehorende bekostiging. De laatste jaren is fors gekort op de tarieven van de aanbieders, waarvan er enkelen zijn die inmiddels in zwaar weer verkeren. We verwachten dat hierdoor de komende jaren een verder mitigerend effect op de uitgaven bereikt wordt. De beïnvloedingsmogelijkheden in de Jeugdzorg zijn voor de gemeente beperkt, mede doordat we weinig tot geen sturingsmogelijkheden hebben op een groot deel van de verwijzers. In grote lijnen hebben we de volgende, theoretische, mogelijkheden:
- Een andere wijze van de organisatie van de zorgverlening, bijvoorbeeld door ook zorgpartners een verantwoordelijkheid te geven voor beheersing van het budget.
- Meer inzetten op preventie, waardoor duurdere specialistische zorg voorkomen wordt. Dit is momenteel de essentie van ons beleid en hier hebben al fors op ingezet.
- Een verlaging van het voorzieningenniveau, waarmee we mogelijk een ander niveau krijgen dan andere gemeenten. Deze optie kent uiterst smalle marges: De gemeente heeft immers een zorgplicht. Als we niet tijdig de juiste zorg inzetten, worden de kosten op lange termijn gigantisch (denk bijvoorbeeld aan langdurige opnames en veel kinderbeschermingsmaatregelen).
In 2019 wordt voor de laatste keer verevend op basis van de huidige afspraken tussen Weert-Nederweert-Leudal over 2018. Daarna is bestuurlijk de intentie uitgesproken hiermee door te gaan. Na de verevening wordt het totale tekort gedekt met de reserve 3D. Als we extrapoleren op basis van de laatst bekende cijfers, betekent dit dat we flink interen op de reserve 3D. De verwachting is dat deze reserve in de loop van 2020 niet meer toereikend is.
Wij staan op het standpunt dat de uitgaven voor Jeugdzorg niet wezenlijk verschillen van de overige gemeentelijke uitgaven, zodat deze uitgaven een deel zijn van de reguliere begroting. Hierbij tekenen wij aan dat een goede jeugdzorg zelf al een belangrijke preventie betekent voor latere uitgaven in het kader van de Participatiewet en de WMO. Dat neemt niet weg dat we niet uiterst kritisch blijven kijken naar de uitgaven en samen met onze samenwerkingspartners, Weert en Nederweert, blijven ijveren voor een verdere beheersing van het uitgavenpatroon.
Omdat we verwachten dat we desalniettemin binnen enkele jaren onder het genormeerde plafond van ons weerstandsvermogen komen, en er nog een mogelijk nieuwe opgave ligt voor de openbare ruimte, wil ons College het komend jaar gebruiken om zich voor te bereiden op een bezuinigingsronde. Daartoe zullen wij bij de Kadernota 2020 in het voorjaar nadere voorstellen doen.
Het geactualiseerd meerjarig perspectief
Na vaststelling van de 1e raadsrapportage hebben o.a. de kaderbrief, meicirculaire en een aantal correcties/aanvullingen en de nieuwe initiatieven invloed op het meerjarig financieel perspectief. Het geactualiseerde meerjarig perspectief voor onze gemeente ziet er als volgt uit:
(bedragen x 1.000) | ||||
2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
Stand programmabegroting 2018 | 167 | 506 | 1.203 | 1.203 |
Structurele doorwerkingen 1e rarap 2018 | 263 | 93 | -370 | -96 |
Start programmabegroting 2019 | 430 | 599 | 833 | 1.107 |
Kaders voor de begroting 2019-2022* | -2.415 | -2.761 | -2.997 | -2.997 |
Gemeentefonds (meicirculaire 2018) | 1.219 | 2.396 | 3.373 | 4.358 |
Afromen weerstandsratio | 800 | |||
Resultaat Kaders voor de begroting 2019-2022 | 34 | 234 | 1.209 | 2.468 |
Mutaties programmabegroting 2019-2022** | -426 | -268 | -376 | -225 |
Resultaat begroting 2019-2022 voor bestemming | -392 | -34 | 833 | 2.243 |
Nieuwe opgaven | ||||
Alcoholpreventie | -20 | -20 | -20 | -20 |
Aantrekkelijke duurzame openbare ruimte | ||||
(Beheerplan Groen en wegen) | p.m. | p.m. | p.m. | |
Beheerplan Groen en wegen | -103 | -103 | -103 | -103 |
Beheerplan Groen en wegen (dekking | ||||
Algemene reserve) | 103 | 103 | 103 | 103 |
Projectkosten omgevingswet | p.m. | p.m. | p.m. | p.m. |
Kennisbank Grip op omgevingsrecht | -15 | -15 | -15 | -15 |
Omgevingsvisie en omgevingsplan | -40 | |||
Onderzoeken/plannen Zevenellen | -15 | -15 | -15 | -15 |
Onderzoeken/plannen Zevenellen (dekking | ||||
reserve Majeure projecten) | 15 | 15 | 15 | 15 |
Buitengebied in beweging | -15 | -55 | -85 | 90 |
Ophogen budget nieuwe ontwikkelingen | -20 | -20 | -20 | -20 |
Plan van aanpak veehouderij en gezondheid | p.m. | p.m. | ||
Regionale Energie Strategie en een warmteplan | -25 | -25 | -25 | -25 |
Programma Eigentijds besturen en netwerken | -100 | |||
Software | -37 | -37 | -37 | -37 |
Majeure projecten uitvoeren | p.m. | p.m. | p.m. | p.m. |
Onvermijdbare ontwikkeling Leges Burgerzaken | -124 | -152 | -142 | -207 |
Structurele verlaging budgetten BBP | 50 | 50 | 50 | 50 |
Preventie welzijn door Synthese | -40 | -40 | -40 | -40 |
Knelpunten capaciteit | -77 | -77 | -77 | -77 |
Knelpunten capaciteit | 77 | 77 | ||
Reserve 3D | p.m. | p.m. | p.m. | |
Totaal nieuwe opgaven | -346 | -314 | -451 | -301 |
MJOP (bijstelling) | 525 | 375 | ||
Onderuitputting uit reserve Majeure projecten | 213 | |||
Aanvullende mutaties | 392 | 61 | -451 | -301 |
Resultaat begroting 2019-2022 na bestemming | 0 | 27 | 382 | 1.942 |
* toelichting kaders voor de begroting | ||||
2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
Reservering voor loon-/prijscompensatie | -585 | -931 | -1.167 | -1.167 |
MJOP | -1.125 | -1.125 | -1.125 | -1.125 |
Bijdrage regio MLW Sociaal Domein | -225 | -225 | -225 | -225 |
Knelpunten capaciteit | -480 | -480 | -480 | -480 |
Kaders voor de begroting 2019-2022 | -2.415 | -2.761 | -2.997 | -2.997 |
**toelichting mutaties programmabegroting | ||||
2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
Gemeenschappelijke regelingen | -52 | -54 | -55 | -58 |
75 jaar bevrijding | -50 | |||
Voorziening afvalstoffenheffing | -76 | -76 | -76 | -26 |
Rioolheffing | -244 | -130 | -130 | -130 |
Kapitaallasten | -4 | -8 | -115 | -11 |
Mutaties programmabegroting 2019-2022 | -426 | -268 | -376 | -225 |
Financieel beeld Lange Termijn Ontwikkelingen
Bij de vaststelling van de begroting 2015-2018 is een aantal maatregelen genomen om de financiële huishouding op orde te brengen. Bij de vaststelling van de begroting 2018-2021 is een aantal van deze maatregelen gerealiseerd c.q. verzacht. In onderstaande tabel zijn de resterende maatregelen opgenomen.
(bedragen x 1.000) | ||||
Maatregel | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
Vastgoed en accommodaties* | 0 | 300 | 300 | 300 |
Personeel en organisatie | 63 | 209 | 359 | 359 |
Dekkingsreserve kapitaallasten
De systematiek kapitaallasten is ingericht conform de financiële verordening ex artikel 212 en dus toegepast in de begroting 2019. De wijze waarop de bestemmings- en dekkingsreserves gevoed worden, worden heroverwogen bij het opstellen van de nieuwe nota reserves en voorzieningen.
Reserves en voorzieningen
Eind 2018 wordt een nieuwe nota reserves en voorzieningen opgesteld voor de jaren 2019-2022. We bepalen hierin de wijze waarop we omgaan met alle reserves en voorzieningen, gegeven de actuele stand en de verwachte ontwikkelingen.
Vastgoed
Zie paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen 3.3.